Onderscheidingen

Mobilisatie-Oorlogskruis

Het Mobilisatie-Oorlogskruis is ingesteld door koningin Wilhelmina in een Koninklijk Besluit van 11 augustus 1948.

Het Mobilisatie-Oorlogskruis was bestemd voor militairen en oud-militairen, die na 6 april 1939 en voor 20 mei 1940 ten minste 6 maanden in dienst waren. Of voor hen die na 9 mei 1940 en voor 19 mei 1940 in dienst waren buiten vijandelijk of door de vijand bezet gebied. De onderscheiding wordt toegekend door de minister van Defensie.

Oorlogsherinneringskruis (OHK)

Het “Oorlogs-Herinneringskruis” wordt door of namens Onze betrokken Minister toegekend aan:

1. militairen in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden;

2. Nederlanders en Nederlandse onderdanen, die in het belang der geallieerde oorlogvoering en onder oorlogsomstandigheden dienden aan boord van een zeeschip, varende onder Nederlandse vlag, hetwelk zich bevond buiten de feitelijke macht van een vijandelijke mogendheid, of van een mogendheid, welker gebied, ingevolge Ons besluit van 27 Maart 1941 (Staatsblad B 30), met vijandelijk gebied was gelijkgesteld;

3. Nederlanders en Nederlandse onderdanen, deel uitmakende van de bemanning van vliegtuigen der Nederlandse of Nederlandsch-Indische burgerluchtvaart onder Nederlands, dan wel onder geallieerd beheer; voor zover zij in alle opzichten een goede plichtsbetrachting en goed gedrag hebben betoond en na 9 Mei 1940 en vóór 6 Mei 1945, of, in het gebied, aangegeven voor de gesp “Oost-Azië – Zuid-Pacific 1942-1945”, vóór 3 September 1945 ten minste zes maanden in hun functie hebben dienst gedaan buiten het vijandelijke of door de vijand bezette gebied.

Gespen

a. Krijg ter Zee 1940-1945;

b. Oorlogsvluchten 1940-1945;

c. Oorlogsdienst Koopvaardij 1940-1945;

d. Oorlogsdienst Visserij 1940-1945;

e. Krijg te Land 1940-1945;

Gespen voor bijzondere krijgsverrichtingen:

a. Nederland Mei 1940;

b. Nederlandsch-Indië 1941-1942;

c. Javazee 1941-1942;

d. Middellandse Zee 1940-1945;

e. Arnhem – Nijmegen – Walcheren 1944;

f. Normandië 1944

g. Oost-Azië – Zuid-Pacific 1942-1945

Dapperheidsonderscheidingen

Bronzen leeuw

De Bronzen Leeuw is bij Koninklijk Besluit van 30 maart 1944 door koningin Wilhelmina ingesteld en naderhand aangevuld bij Koninklijk Besluit van 9 november 1944.

Militairen die zich in de strijd tegenover de vijand hebben onderscheiden met bijzonder moedig gedrag en beleidvolle daden, komen in aanmerking voor de Bronzen Leeuw. Alleen de koning kan deze onderscheiding toekennen, aan militairen in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden.

Bronzen kruis

Het Bronzen Kruis is bij Koninklijk Besluit van 11 juni 1940 door koningin Wilhelmina in Londen ingesteld en naderhand gewijzigd bij Koninklijk Besluit van 1 juni 1944.

Militairen die zich door moedig of beleidvol optreden tegenover de vijand hebben onderscheiden, komen in aanmerking voor het Bronzen Kruis. Deze onderscheiding wordt toegekend door de koning, aan militairen in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden.

Kruis van verdienste

Het Kruis van Verdienste is bij Koninklijk Besluit van 20 februari 1941 door koningin Wilhelmina in Londen ingesteld

Het Kruis van Verdienste is bestemd voor Nederlanders en niet-Nederlanders die zich in verband met vijandelijke actie door moedig en beleidvol optreden hebben onderscheiden en daarmee het belang van het koninkrijk hebben gediend. De onderscheiding wordt toegekend door de koning.

Vliegerkruis

Het Vliegerkruis is ingesteld in 1941, die wordt toegekend "aan militairen, in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden, die zich door daden van initiatief, moed en volharding tegenover den vijand dan wel in verband met vijandelijke actie, hebben onderscheiden en deze daden hebben bedreven gedurende een of meer vluchten in een luchtvaartuig"

Het Koninklijk Besluit (no. 9) van 28 augustus 1941 waarin een Vliegerkruis werd ingesteld voegde de twee bovengenoemde verleningsgronden tezamen en sprak van "daden van initiatief, moed en volharding, bedreven gedurende een vlucht in tijd van oorlog, al dan niet in onmiddellijke aanraking met den vijand" . In 1944 zijn de toekenningsgronden verruimd.

De onderscheiding werd ook aan geallieerde vliegers, wier verrichtingen in de lucht van uitnemend belang waren voor Nederland, uitgereikt.

Het hier afgebeelde vliegerkruis is een in engeland vervaardigd miniatuur model

Overige

Trouwen dienst

Het ereteken werd toegekend in brons voor 12 jaar en in zilver voor 24 jaar dienst. Bij Koninklijk Besluit no. 67 van 13 april 1859 werd ook een gouden medaille ingesteld voor 36 jaar dienst. De tropenjaren, jaren doorgebracht in Nederlands-Indië, telden voor pensioenen en medailles dubbel. Daarom kregen soldaten op Java al na 12 jaar hun zilveren ereteken. De gouden medaille werd daarentegen pas ontvangen na 25 jaar daadwerkelijke dienst en niet na 18 jaren in de tropen.

Koningin Wilhelmina bepaalde in het Koninklijk Besluit van 18 februari 1904 dat er in het vervolg ook gespen op het lint van het ereteken mochten worden gedragen. Zij stelde een zilveren gesp met het cijfer XVIII in voor negen jaar daadwerkelijke dienst in Nederlands-Indië. Dan was er de zilveren gesp met het cijfer XXX voor dertig jaar dienst in Nederland en een bronzen gesp met het cijfer XVIII voor achttien jaar dienst in Nederland.

In datzelfde Koninklijk Besluit werd bepaald dat men bij het leger de keerzijde van de medaille voortaan als voorzijde moest gaan dragen. Zo werd het verschil tussen de medailles voor land- en zeemacht, die dezelfde voorzijde hebben en aan hetzelfde lint worden gedragen, duidelijk zichtbaar.

Verzetsherdenkingskruis

Ingesteld bij Koninklijk besluit van 29 december 1980, nr. 104 (Stb. 715). De toekenning geschiedde door het Nationaal Comité Verzetsherdenkingskruis en kon onder andere worden verleend aan een ieder die behoorde tot een erkende verzetsgroep of heeft behoord tot de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten in bezet gebied, waarbij in alle gevallen voorop stond dat er duidelijk sprake moest zijn geweest van daadwerkelijk verzet. De erkenning van de verzetsactiviteiten was bepalend, alleen een lidmaatschap was dus niet voldoende. Voorts hebben enkele bijzondere toekenningen plaatsgevonden, , waaronder aan enkele militaire eenheden die een bijzondere rol hebben gespeeld bij de bevrijding van ons land.

Herinneringskruis 1940-1945 van het Nederlandse Rodekruis

Op 31 maart 1950 ingesteld door het Hoofdbestuur van het Nederlandse Rode Kruis. Het werd toegekend aan vrijwilligers en medewerkers van het Nederlandse Rode Kruis als bewijs van erkentelijkheid voor het Rode Kruiswerk, dan wel in de Rode Kruisgeest verricht werk, in de bezettingsperiode (10 mei 1940 tot 5 mei 1945) en de periode van opbouw in Nederland en de Nederlandse koloniën. Voor deze laatsten werd tevens een gesp ingesteld met het opschrift "INDONESIË 1945-1950".

Goedkeuring om het herinneringskruis op het militaire uniform te dragen volgde bij Legerorder no. 137 van 31 mei 1950.

Herinneringsmedaille Luchtbescherming 1940-1945

In 1949 werd de Herinneringsmedaille Luchtbescherming 1940-1945 ingesteld.

De onderscheiding was een particulier initiatief van het Bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Luchtbescherming, maar deze particuliere onderscheiding werd in een machtiging van de Minister van Oorlog goedgekeurd. Ze mocht dan ook door militairen op hun uniform worden gedragen.

De ronde bronzen medaille heeft een middellijn van 21 millimeter werd aan een 17 millimeter breed lint op de linkerborst gedragen. De medaille en het lint zijn opvallend klein en smal

Kruis voor getoonde marsvaardigheid

Dit kruis werd in 1909 ingesteld door de Nederlansche Bond voor Lichamelijke Opvoeding en uitgereikt voor het volbrengen van de Vierdaagse Afstandmarsen, overeenkomstig de daarvoor gestelde normen. Het kruis staat beter bekend als het Vierdaagsekruis.

Het is een vijfarmig kruis met ingekeepte armen met geparelde punten. In het midden van het kruis is een schild geplaatst waarop de Nederlandse Leeuw is afgebeeld binnen een Hollandse Tuin. Op de armen van het kruis stond tot en met 1958 de afkorting N B V L O . In 1958 kreeg de bond echter het predicaat Koninklijke, dus vanaf die tijd werd de afkorting gewijzigd in K N B L O".

Mobilisatiekruis 1914-1918

Ingesteld op 1 augustus 1924 door het "Nationaal Comité Herdenking Mobilisatie 1914" en goedgekeurd om op het uniform te dragen bij Legerorder no. 396 van 1924.

Het kruis werd uitgereikt aan:

a. hen, die in de periode augustus 1914 - november 1918 een door de regering erkend Nederlands uniform hebben gedragen; als ook aan alle beroeps- en verlofmilitairen (van alle categorieën), die in deze periode in Nederland of in de overzeesche gebiedsdelen dan wel bij de vloot gedurende kortere of langere tijd onder de wapenen zijn geweest;

b. alle niet-militairen, die òf ter vervanging dan wel ter aanvulling van militair personeel diensten verrichtten en daartoe bij troepen of staven (onder militair bevel) zijn ingedeeld geweest; òf behoorden tot organisaties, welke werk verrichtten ter wille van de krijgsmacht of van de landsverdediging, die niet door de overheid zijn ingesteld, maar wel erkend.